मुना निश्चल
सानी मसँग टेढिएको पनि एक हप्ता भइसकेको थियो । मेरो आँगनबाट कलेज जान-आउन छाडिसकेकी थिई । उनी विश्वस्त भइसकेकी थिइन् कि मुनाले अब आपुनो विचारको हत्या गरिन् भनेर । तर विवशताको खास्टो ओढ्दैमा कसले आपुनो सक्कली रुप बदल्न सक्ला र त्यो मेरो चौघेरीय विवशसता मात्र थियो । कसैले मलाई पिँजडामा थुन्दैमा विचार बन्दी हुन्छ त विचार अझ बढी शक्तिशाली भै विष्फोटन हुने ठूलो अवसर हो त्यो त ।
सानी र संयोज तोते बोली बोल्दादेखिको मेरो असाध्यै मिल्ने साथी हुन् । सँगै रुने सँगै हाँस्ने सँगै पढ्ने सँगै खाने हाम्रो बानी थियो । उनीहरु दुवै चाचले स्वभावका थिए भने म मिजासीलो स्वभावकी थिए । उनीहरु एक अर्कालाई असाध्यै प्रेम गर्थे । म पटकपटक उनीहरुलाई जिस्क्याउँथे । उनीहरु दुवै पेट मिचीमिची हाँस्थे । अहो ! कति रमाइला थिए ति दिनहरु । हामी तीनै जनाको पढाइ एकदमै राम्रो थियो अन्य विद्यार्थीको तुलनामा । संयोगको आपुूभन्दा ठूलालाई आदर-सम्मान र सानालाई माया गर्ने बानीको सधैँ प्रशंशक थिएँ म । अझ भुल्नै नसकिने संयोगको बानी थियो अन्याय नगर्ने र अन्याय नसहने पिन ।
संयोग सानी र मैले एकै पटक एउटै श्रेणीमा उत्तीर्ण गर् यौँ यस।एल।सी। । सानी र म कलेज धाउन थाल्यौँ तर संयोगलाई आमाले पढाउन सक्नु भएन । संयोगको बाबा घरबारी धितो राखेर दोहा कतार जानु भाथ्यो र गएको पाँच नबित्दै त्यही बित्नु भएछ । घरबारी सबै चन्द्रे साहुको नाउँमा रहेछ । संयोगको कलिलो मनस्थितिमा आघात पुग्ला भनेर यी सब कुरा आमाले संयोगलाई नभनेकी रहेछिन् आजसम्म ।
एक बिहान आमा सिकुवामा कुचो लगाउँदै थिइन् । संयोग भैसीलाई घाँस हाल्दै थियो । चन्द्रे साहु बाघभैष गर्जदै आयो ुए साइँली बुहारी आजको भाका थियो साउँ-ब्याज तयार पारिस् सयोगको आमाले भनिन् ससुरा बा दुई वर्षसम्म पर्खिदिनुस् छोरा बढ्दै छ कमाएर तिर्ला । हा हा हा …॥ हाँस्दै ठीक छ तर आज तँबाट ब्याजको फाइदा लुट्छु भन्दै चन्द्रे साहुले जवर्जस्ती संयोगको आमाको शरीरमा हात हाल्यो । मलाई छोड् साले कुकुर ! भन्दै आमा कहालिएको सुनेर संयोग आयो र आमाको इज्जत लुट्न खोजिरहेको चन्द्रेलाई गोदेर लखेट्यॊ । त्यही आरोपमा संयोगलाई चन्द्रेले जेल हाल्यो । सजाय पूरा गरी संयोग जेलमुक्त भयो । त्यो पल देशमा अन्याय अत्याचारविरुद्ध जनक्रान्तिको आगो दन्किरहेको थियो । संयोग उक्त जनक्रान्तिमा सरिक भयो । त्यतिबेला सानीले भनेकी थिई हेर मुना अब तँ र म जसरी भए पनि त्यो विद्रोहमा जानैपर्छ । मैले सानीलाई सम्झाउँदै भनेकी थिएँ सानी चुला छोडेर बन्दुक बोकी आगन जाँदैमा घरमा न्याय मिल्छ नसोच् । र यो पनि सोच् बन्दुक एक साधन मात्र हो साध्य त विचार हो । अब यहाँ चेतनाको विद्रोह त्यो पनि चुलोबाटै उब्जिनु पर्छ । यो युग परिवर्तनको लागि प्रत्येक घरघरभित्रै जनविद्रोह भत्किनु पर्छ । जसको लागि यहाँ अभाव छ चेतना सम्वाहकको । सानीले भनेकी थिई त्यसो हो भने यो अभियानको संयोजन हामीले गरेर संयोगलाई साथ दिउष हुन्न मैले हा हा ..॥ हाँस्दै हुन्छु भनेकी थिएँ । अपसोच किनेको जागिर सानीको कानमा पर्ना साथ म उनको आँखाको कसिङ्गर बनेँ । म हरक्षण कोसिस गर्थे बोलाउन तर उनी खसालेर एक वचन बोल्थिन् त्यो पनि करले।
एकदिन सानीलाई भेट्न म उनको घर गएँ । तर सानी त क्रान्तिमा होमिइसकेकी रहेछिन् । लिम्दे बहिनीले एउटा कागजको टुक्रा ल्याएर दिइन् । त्यहाँ लेखिएको थियो :
प्यारी मित्र मुना
अत्याचारको रक्तकुण्डबाट देश उतार्छु भन्ने विचार पैसामा लिलाम गरेर भष्टाचारको जागिरले खुब मोजमस्ती लुट्दै होलास् । तँ जस्तै विश्वासघाती जुकाहरुले गर्दा यो राष्ट्र सुकेको छ । लाल झुपडीको खुन चुसिएको छ । त्यसको विरुद्ध उठ्दैछन् अब लालवस्तीहरु । होसियार !
तेरो प्रतिपक्षी
सानी
सानी मसँग टेढिएको पनि एक हप्ता भइसकेको थियो । मेरो आँगनबाट कलेज जान-आउन छाडिसकेकी थिई । उनी विश्वस्त भइसकेकी थिइन् कि मुनाले अब आपुनो विचारको हत्या गरिन् भनेर । तर विवशताको खास्टो ओढ्दैमा कसले आपुनो सक्कली रुप बदल्न सक्ला र त्यो मेरो चौघेरीय विवशसता मात्र थियो । कसैले मलाई पिँजडामा थुन्दैमा विचार बन्दी हुन्छ त विचार अझ बढी शक्तिशाली भै विष्फोटन हुने ठूलो अवसर हो त्यो त ।
सानी र संयोज तोते बोली बोल्दादेखिको मेरो असाध्यै मिल्ने साथी हुन् । सँगै रुने सँगै हाँस्ने सँगै पढ्ने सँगै खाने हाम्रो बानी थियो । उनीहरु दुवै चाचले स्वभावका थिए भने म मिजासीलो स्वभावकी थिए । उनीहरु एक अर्कालाई असाध्यै प्रेम गर्थे । म पटकपटक उनीहरुलाई जिस्क्याउँथे । उनीहरु दुवै पेट मिचीमिची हाँस्थे । अहो ! कति रमाइला थिए ति दिनहरु । हामी तीनै जनाको पढाइ एकदमै राम्रो थियो अन्य विद्यार्थीको तुलनामा । संयोगको आपुूभन्दा ठूलालाई आदर-सम्मान र सानालाई माया गर्ने बानीको सधैँ प्रशंशक थिएँ म । अझ भुल्नै नसकिने संयोगको बानी थियो अन्याय नगर्ने र अन्याय नसहने पिन ।
संयोग सानी र मैले एकै पटक एउटै श्रेणीमा उत्तीर्ण गर् यौँ यस।एल।सी। । सानी र म कलेज धाउन थाल्यौँ तर संयोगलाई आमाले पढाउन सक्नु भएन । संयोगको बाबा घरबारी धितो राखेर दोहा कतार जानु भाथ्यो र गएको पाँच नबित्दै त्यही बित्नु भएछ । घरबारी सबै चन्द्रे साहुको नाउँमा रहेछ । संयोगको कलिलो मनस्थितिमा आघात पुग्ला भनेर यी सब कुरा आमाले संयोगलाई नभनेकी रहेछिन् आजसम्म ।
एक बिहान आमा सिकुवामा कुचो लगाउँदै थिइन् । संयोग भैसीलाई घाँस हाल्दै थियो । चन्द्रे साहु बाघभैष गर्जदै आयो ुए साइँली बुहारी आजको भाका थियो साउँ-ब्याज तयार पारिस् सयोगको आमाले भनिन् ससुरा बा दुई वर्षसम्म पर्खिदिनुस् छोरा बढ्दै छ कमाएर तिर्ला । हा हा हा …॥ हाँस्दै ठीक छ तर आज तँबाट ब्याजको फाइदा लुट्छु भन्दै चन्द्रे साहुले जवर्जस्ती संयोगको आमाको शरीरमा हात हाल्यो । मलाई छोड् साले कुकुर ! भन्दै आमा कहालिएको सुनेर संयोग आयो र आमाको इज्जत लुट्न खोजिरहेको चन्द्रेलाई गोदेर लखेट्यॊ । त्यही आरोपमा संयोगलाई चन्द्रेले जेल हाल्यो । सजाय पूरा गरी संयोग जेलमुक्त भयो । त्यो पल देशमा अन्याय अत्याचारविरुद्ध जनक्रान्तिको आगो दन्किरहेको थियो । संयोग उक्त जनक्रान्तिमा सरिक भयो । त्यतिबेला सानीले भनेकी थिई हेर मुना अब तँ र म जसरी भए पनि त्यो विद्रोहमा जानैपर्छ । मैले सानीलाई सम्झाउँदै भनेकी थिएँ सानी चुला छोडेर बन्दुक बोकी आगन जाँदैमा घरमा न्याय मिल्छ नसोच् । र यो पनि सोच् बन्दुक एक साधन मात्र हो साध्य त विचार हो । अब यहाँ चेतनाको विद्रोह त्यो पनि चुलोबाटै उब्जिनु पर्छ । यो युग परिवर्तनको लागि प्रत्येक घरघरभित्रै जनविद्रोह भत्किनु पर्छ । जसको लागि यहाँ अभाव छ चेतना सम्वाहकको । सानीले भनेकी थिई त्यसो हो भने यो अभियानको संयोजन हामीले गरेर संयोगलाई साथ दिउष हुन्न मैले हा हा ..॥ हाँस्दै हुन्छु भनेकी थिएँ । अपसोच किनेको जागिर सानीको कानमा पर्ना साथ म उनको आँखाको कसिङ्गर बनेँ । म हरक्षण कोसिस गर्थे बोलाउन तर उनी खसालेर एक वचन बोल्थिन् त्यो पनि करले।
एकदिन सानीलाई भेट्न म उनको घर गएँ । तर सानी त क्रान्तिमा होमिइसकेकी रहेछिन् । लिम्दे बहिनीले एउटा कागजको टुक्रा ल्याएर दिइन् । त्यहाँ लेखिएको थियो :
प्यारी मित्र मुना
अत्याचारको रक्तकुण्डबाट देश उतार्छु भन्ने विचार पैसामा लिलाम गरेर भष्टाचारको जागिरले खुब मोजमस्ती लुट्दै होलास् । तँ जस्तै विश्वासघाती जुकाहरुले गर्दा यो राष्ट्र सुकेको छ । लाल झुपडीको खुन चुसिएको छ । त्यसको विरुद्ध उठ्दैछन् अब लालवस्तीहरु । होसियार !
तेरो प्रतिपक्षी
सानी
No comments:
Post a Comment